Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej
Cudowny wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej jest niewątpliwie największym skarbem Sanktuarium na Jasnej Górze, jednego z najbardziej znanych i największych ośrodków maryjnych w całej Polsce. Przedstawia on Maryję z Dzieciątkiem Jezus nieznanego autorstwa. Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej jest otoczona szczególnym kultem religijnym wśród wiernych i uznawana za najlepiej rozpoznawalny symbol współczesnego chrześcijaństwa.
Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej (Częstochowskiej) jest wizerunkiem typu hodegetria – najstarszym i zarazem najbardziej rozpowszechnionym typem ikonograficznym przedstawiającym Maryję z Dzieciątkiem Jezus na ręku.
Pochodzenie i historia cudownego obrazu
Dokładne pochodzenie, a także data powstania ikony Matki Boskiej Częstochowskiej nie są znane. Zgodnie z legendą, obraz ten prawdopodobnie jest jednym z siedemdziesięciu namalowanych przez świętego Łukasza Ewangelistę na fragmencie stołu, przy którym święta Rodzina wspólnie spożywała posiłki. Przypuszcza się, że ikona mogła powstać w Jerozolimie, w Wieczerniku, w miejscu związanym z Ostatnią Wieczerzą.
Na początku IV wieku obraz Matki Boskiej Częstochowskiej został umieszczony w cesarskiej kaplicy w Konstantynopolu. W kolejnych stuleciach wizerunek przewieziono na Ruś, do Bełzy. W rzeczywistości na podstawie wymiarów oraz cech stylistycznych dzieła uważa się, że obraz jest wczesnośredniowieczną ikoną bałkańską.
Symbolika i kult ikony Matki Boskiej Jasnogórskiej
Obraz przedstawia Najświętsza Maryję Pannę w pozycji stojącej, trzymającej na ręku Dzieciątko Jezus. Matka Boska twarzą jest zwrócona do wiernych, co w szczególny sposób podkreśla Jej zatroskane, lecz dominujące oblicze. Z kolei Twarz małego Chrystusa oscyluje w kierunku patrzącego ludu. W symbolice ikony Matki Boskiej Częstochowskiej bardzo istotne znaczenie ma gest Maryi wskazujący na Jezusa. Jezus jest wprawdzie wielkości dziecięcia, ale nie zachowuje się jak dziecko – siedzi w pozie pełnej okazałości jako władca świata. Obydwa oblicza łączy wyraz zamyślenia, jakby nieobecności oraz powagi.
Kult obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej jest związany z przyozdabianiem wizerunku Maryi oraz Dzieciątka różnego rodzaju kosztownościami. Wizerunek zakrywa srebrna zasuwa z początku XVIII wieku.
Ikona Matki Boskiej Częstochowskiej od początku zasłynęła cudami, za sprawą których Jasna Góra została rozsławiona na cały świat. Sanktuarium to każdego roku jest odwiedzane przez blisko cztery miliony osób i jest największym w Europie Środkowej miejscem kultu religijnego i pielgrzymek.